Paul Koster, voorzitter van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), is een tevreden mens nu zijn leden al geruime tijd de wind flink in de zeilen hebben. De AFM sprak met hem in de week dat de AEX voor het eerst sinds september 2000 weer boven de 700 punten sloot. ‘Het is heel goed dat de markt optimistisch is over het komende jaar. Tegelijkertijd leert de actualiteit ons ook dat het belangrijk is dat nieuwe beleggers weten wat toekomstige tegenvallers kunnen zijn.’

Het aantal beleggende Nederlanders is in 2020 met 160.000 gestegen tot 1,6 miljoen (zie kader onderaan deze pagina). De coronapandemie lijkt een logische oorzaak. Potentiële beleggers hadden opeens tijd over en aangezien die verre reis toch niet doorging, kon het vakantiegeld mooi worden gespendeerd via een beleggingsapp. Ook Koster gelooft dat corona heeft bijgedragen aan de vlucht in particulier beleggen, maar hij ziet andere factoren die van grotere invloed zijn.

Finfluencers

‘Door de extreem lage rente zijn aandelen al langere tijd hét alternatief om nog rendement te maken. Daar is de negatieve rente op spaargeld nog eens bovenop gekomen. Een hele slechte ontwikkeling, waarbij banken niet meer de veilige plek zijn om je geld neer te zetten en nog meer mensen richting de aandelenmarkt worden gedreven. Daarnaast boren social media en bijbehorende finfluencers een nieuwe bron van onervaren beleggers aan.’

Koster is de voorzitter van een belangenvereniging van beleggers, en zou die aanwas van beleggers dan ook niet snel veroordelen. Beleggen is volgens hem een logische keuzemogelijkheid en een belangrijke component in de financiële planning van veel mensen. Hij vraagt liever om het als nieuwe belegger dan meteen goed te doen.

Reddits van deze wereld

‘Beleggen vraagt om geduld, kennis en investering van tijd om te begrijpen waarin je belegt. Dan is het ook echt leuk en kun je door gericht te investeren een positieve impact maken op de toekomst van de wereld. Elkaar opjagen om in een fonds te stappen daarentegen, is niet beleggen. Op de Reddits van deze wereld kan iedereen je vertellen hoe goed een fonds wel of niet is. Dat is vrijheid van meningsuiting en een groot goed, maar neigt ook naar ongediplomeerd advies. Ik maak hier een punt waar de AFM ook verschrikkelijk goed op moet letten.’

Volgens Koster is het belangrijk om onervaren beleggers te begeleiden. Zo heeft de VEB zelf een educatieve website en een Fondsselector om risicobereidheid mee te bepalen. Meer regelgeving kan ook noodzakelijk worden. Koster geeft een schot voor de boeg. ‘Stel dat een aandelenfonds door een hype opeens hard stijgt. Dan kun je de margin-verplichtingen optrekken of eisen dat die aandelen niet met geleend geld worden aangekocht.’

Problematische schuldenlast

Financiële toekomst

Koster ziet ook een belangrijke rol voor brokers. Nog los van regelgeving moeten zij de juiste vragen blijven stellen. ‘Ook als een jonge klant zelf aangeeft dat het hem niet zoveel kan schelen als hij geld verliest, is het belangrijk om met hem over zijn financiële toekomst te praten. Hoe zit dat als je door plotselinge tegenwind opeens 20K in het rood komt te staan? Wat betekent die schuld als je je baan verliest? Zeker als je ziet dat door de huidige spurt in de markt steeds meer een claim wordt gezet op toekomstige winsten bij bedrijven die nog nooit winst hebben gemaakt, of zelfs geen omzet hebben. Als die verwachtingen niet worden waargemaakt, volgen onherroepelijk teleurstelling en jarenlange financiële consequenties.’

Steeds meer Nederlanders beleggen om vermogen op te bouwen

Het aantal beleggende Nederlanders is in 2020 met 160.000 gestegen tot 1,6 miljoen. Inmiddels belegt een op de vijf huishoudens, een stijging van 11% ten opzichte van 2019. Opbouw van vermogen is de belangrijkste motivatie. Dit blijkt uit de Consumentenmonitor Beleggen die de AFM jaarlijks publiceert.

Groeiende bereidheid om risico’s te nemen

Beleggers omschrijven zichzelf minder vaak als een voorzichtige belegger. De meerderheid van de beleggers zegt wekelijks of vaker naar de waarde van hun beleggingen te kijken. Risicozoekende beleggers denken vaker dat zij bovengemiddeld goede beleggers zijn.

Starters beleggen liever zelfstandig

Voor zes op de tien beginnende beleggers is zelfstandig beleggen (‘execution only’) de belangrijkste manier van beleggen. Dit is een stijging van 12%-punt in vergelijking met 2019. De opkomst van gebruiksvriendelijke beleggingsapps en de toenemende vertrouwdheid van online dienstverlening spelen hier vermoedelijk een rol bij. Startende beleggers kijken ook vaker naar de waarde van hun beleggingen. 75% kijkt minimaal wekelijks ten opzichte van 54% bij ervaren beleggers.

Meer weten?