Anticiperen op een nieuwe wereld
De sector en de AFM kenden uitdagend coronajaar
Vanaf half maart 2020 kreeg het maatschappelijk leven aanzienlijke beperkingen opgelegd. Door de coronapandemie maakte de Nederlandse economie een periode van sterke krimp door en ook op de financiële markten was de impact groot. Zo steeg de volatiliteit op de aandelenmarkten tot zeer hoge niveaus en boekten beleggingsinstellingen, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, het eerste kwartaal van 2020 een negatief rendement van gemiddeld 11,7%.
Daar waar mogelijk hebben wij instellingen in 2020 wat meer ruimte gegeven om zich te richten op de uitdagingen van deze crisis en op de behoeften van hun klanten. Bijvoorbeeld door grote gegevensuitvragen tijdelijk op te schorten, toezichtgesprekken uit te stellen en instellingen twee maanden extra de tijd te geven om hun verslaggeving over 2019 op te stellen.
Oplossingen van vandaag niet problemen van morgen
Op de kapitaalmarkten hebben we onze werkzaamheden geïntensiveerd, zoals marktmonitoring en toezicht op infrastructuur. Op het gebied van financiële dienstverlening hebben we scherp gelet op situaties
waarin consumenten en het mkb door de gevolgen van de coronacrisis in kwetsbare situaties konden komen. Bijvoorbeeld met kredietverlening. Ons motto: de oplossingen van vandaag mogen niet de problemen van morgen worden. Ook hebben we tijdens de coronacrisis intensief overleg gehad met de assetmanagementsector, vooral over liquiditeitsrisico’s.
De gevolgen van de coronapandemie vragen grote flexibiliteit van organisaties en hun medewerkers om de continuïteit van de werkzaamheden niet of zo min mogelijk in gevaar te laten komen. Zo ook bij de AFM. De technische infrastructuur is snel omgezet, zodat de organisatie relatief soepel heeft kunnen overschakelen naar een situatie waarin bijna volledig vanuit huis werd gewerkt. Ook hebben we ingezet op het faciliteren van goed werkgeverschap tijdens deze bijzondere periode.
Met het vorderen van de vaccinaties hebben we weer zicht op een min of meer normale samenleving. Wat dat dan precies inhoudt, moet nog blijken. Maar we hebben vertrouwen in de weerbaarheid van de sector en samen zullen we anticiperen op een nieuwe wereld.
Met corona laait ook discussie shortselling op
Door de ontwikkelingen op de financiële markten na de uitbraak van de coronacrisis laaide de discussie over shortselling op. In de eerste editie van onze AFM Market Watch in september 2020 gingen wij, gebaseerd op eigen data-analyse, dieper in op hoe wij zijn omgegaan met shortselling op de Nederlandse financiële markten tijdens de coronacrisis.
Duizenden huishoudens al snel in problemen bij baanverlies
Ruim 100.000 huishoudens kunnen na verlies van werk binnen een halfjaar hun maandlasten niet meer dragen. 73.000 hebben die grens na hooguit drie maanden al bereikt. Dit bleek in september 2020 uit een gezamenlijke coronastresstest met het CPB.
Financiële verslaggeving beursgenoteerde ondernemingen
Beursgenoteerde ondernemingen waren in hun halfjaarlijkse financiële verslaggeving nog niet altijd duidelijk over de gevolgen van de coronacrisis. Dit bleek uit een onderzoek dat we in november 2020 publiceerden. Bijna alle onderzochte ondernemingen vermeldden de effecten van de coronacrisis, maar de kwaliteit van hun toelichting varieerde sterk. Slechts een kwart van hen gaf een goede toelichting op de effecten van de coronacrisis. Bij ongeveer de helft van de ondernemingen ontbrak informatie op relevante onderdelen. En een kleine groep lichtte vrijwel niets toe.
Geen zorgen om hypotheeklasten
Het merendeel van hypotheeksluiters die in de voorgaande zes maanden een nieuwe hypotheek afsloten, maakte zich in april 2020 nog geen zorgen om de maandlasten door de coronacrisis. Jongeren maakten zich wel meer zorgen dan de 55+’ers. Dat bleek uit consumentenonderzoek van de AFM.
Corona-oplichting
De coronacrisis biedt helaas ook een voedingsbodem voor criminelen en oplichters om hun schadelijke initiatieven, zoals WhatsApp-fraude en phishingmails, te intensiveren. In onze Signalenmonitor die we in het voorjaar van 2020 publiceerden waarschuwden wij daarvoor. Ook hebben we in augustus 2.500 Nederlanders gewaarschuwd die op een internationale bellijst staan van oplichters die hen mogelijk benaderen met dubieuze beleggingsaanbiedingen.
'We keren terug naar een meer normale samenleving, ook al zal de pandemie waarschijnlijk blijvende sporen achterlaten, van thuiswerken tot meer buffers voor cruciale voorzieningen, en tot meer ongelijkheid.'
Bestuursvoorzitter Laura van Geest
