Begroting
De AFM is een toezichthouder met een relatief korte bestaansgeschiedenis. Wij hebben ons sinds 2002 ontwikkeld van beurswaakhond tot brede gedragstoezichthouder. Om de daarbij behorende groeiende begroting inzichtelijk te maken, hebben we ervoor gekozen om tot 2013 terug te kijken. De periode voorafgaand aan 2013 is lastig te vergelijken met de periode erna, aangezien in 2013 de bekostigingssystematiek is herzien.
De begroting is in de periode 2013-2024 toegenomen van 85,3 miljoen euro tot 140,9 miljoen euro (inclusief 5,2 miljoen euro voor brexit werkzaamheden). Dat is gemiddeld 5,9 procent per jaar, en reëel gemiddeld 3,1 procent per jaar. Dit is deels te verklaren door investeringen in IT en digitalisering en door de toename van kosten (loon- en prijsbijstelling, zie grafiek ontwikkeling reële lasten).
De belangrijkste oorzaak van onze groei is de uitbreiding van onze taken. Als we op geaggregeerd niveau kijken naar die uitbreiding kunnen we die grotendeels koppelen aan de volgende ontwikkelingen:
- De financiële crisis heeft bijgedragen aan verdere regulering van de financiële markten en het toezicht daarop.
- De start van de kapitaalmarktunie heeft gezorgd voor een scala aan aanvullende Europese wetgeving (AIFMD, EMIR, MIFID II, PRIIPS, DORA, MiCAR etc.).
- Nationale wetgeving op het gebied van pensioen en accountants heeft ook bijgedragen aan een aanvulling van taken voor het toezichtgebied accountancy en financiële dienstverlening.
- Incidenten en schandalen (DSB, Euribor/Libor, rentederivaten etc.) hebben geleid tot intensivering van toezicht of uitbreiding van taken.
We kijken ook kritisch naar de kosten van ons toezicht en hoe wij deze waar mogelijk kunnen verminderen (zie grafiek taakstelling).
Ontwikkeling lasten (€ mln)
In de grafiek is de ontwikkeling van de totale begroting van de AFM (nominale lasten) afgezet tegen de totale begroting gecorrigeerd met de loon- en prijsbijstelling (reële lasten), zoals deze jaarlijks aan de AFM zijn toegekend. De stijging van de nominale lasten in de periode 2013-2024 is € 55,6 mln. Hiervan wordt € 26,1 mln. veroorzaakt door loon- en prijsbijstellingen. De stijging in reële termen in de jaren 2013-2024 is € 29,5 mln. Dit betekent dat onze begroting nominaal gemiddeld met 5,8 procent per jaar is gestegen en reëel gemiddeld met 3,1 procent per jaar. De stijging in 2019 werd veroorzaakt door extra toegekend budget naar aanleiding van brexit. In 2021 kwam de stijging door nieuwe taken in het toezicht op de accountancysector (verdere stijging in 2022/2023) en versterking van het datagedreven toezicht. Daarnaast vindt er vanaf 2023 een uitbreiding plaats vanwege de inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen. In 2024 wordt de stijging daarnaast verklaard door (de voorbereiding van) het toezicht op nieuwe taken zoals DORA, MiCAR en CSRD.
Sinds 2017 richten wij onze bedrijfsvoering efficiënter in om op die manier kosten te besparen.
In het staafdiagram zijn per jaar de kostenbesparende efficiency-maatregelen opgenomen. Hiermee laten wij zien kritisch te kijken naar onze doelmatigheid en onze kosten waar mogelijk te verlagen.
De bedragen van 2021 tot en met 2024 corresponderen met de bedragen die in het kostenkader 2021-2024 als besparing en efficiencytaakstelling zijn opgenomen.
Kostenbesparende efficiency-maatregelen (€ mln)
Groei heffingen doorlopend toezicht (€ mln)
In bredere zin heeft het wegvallen van de overheidsbijdrage in 2015 de meeste invloed gehad op de stijging van de heffingen. Ook heeft de overstap naar datagedreven toezicht, al dan niet Europees verplicht, gezorgd voor een stijging van de toezichtskosten (en de heffingen).
Financiële dienstverlening
De heffingen voor financiële dienstverlening zijn vanaf 2015 min of meer stabiel gebleven. Het toezicht volgend op de financiële crisis is aangescherpt en daarna gestabiliseerd. Vanaf 2023 stijgen de kosten, vanwege (ons toezicht op) de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel.
Assetmanagement
De stijging van de heffingen voor assetmanagement is te verklaren door nieuwe wetgevingspakketten, waaronder AIFMD.
Accountancy
Er is bij accountancy vanaf 2015 sprake van een lichte stijging van de heffingen. Dit heeft te maken met de kwaliteitsverbetering die in de sector aanvankelijk onvoldoende van de grond kwam en waardoor een intensivering van het toezicht nodig was. De kosten zijn de afgelopen jaren gestegen, vanwege de uitbreiding en intensivering van ons toezicht.
Kapitaalmarkten
Er hebben op het gebied van kapitaalmarkten verschillende ontwikkelingen plaatsgevonden (financiële crisis, CMU en brexit). Naar aanleiding van de financiële crisis en het besluit om over te gaan tot een gezamenlijke kapitaalmarkt in Europa, is er veel nieuwe wetgeving opgesteld (EMIR, MIFID II etc.). Ook heeft brexit vanaf 2018 gezorgd voor een stijging van de toezichtskosten.