Ontwikkelingen die van invloed zijn op ons toezicht en hoe wij daarmee omgaan
De samenleving digitaliseert, wordt internationaler en staat voor een grote duurzaamheidtransitie. Dat maakt het speelveld voor de financiële sector én voor de AFM complexer. Consumenten en bedrijven moeten zich even veilig op de financiële markten kunnen blijven bewegen. Nieuwe wetgeving, zoals MiCAR, DORA en de CSRD, draagt bij aan consumentenbescherming bij crypto’s, een sterkere digitale weerbaarheid en betrouwbare duurzaamheidsinformatie. Dit dit zijn taken voor de AFM en de sector samen.
Nieuwe risico's zien en problemen vroegtijdig aanpakken.
Om consumenten en bedrijven dezelfde bescherming te bieden en ervoor te zorgen dat een steeds complexere financiële sector eerlijk en transparant blijft werken, is het belangrijk dat wij problemen vroegtijdig aanpakken, voortdurend proberen nieuwe risico’s in te schatten en dat wij in verbinding staan met stakeholders. Toezicht op de financiële markten is niet alleen belangrijk voor consumenten en bedrijven, maar ook voor de sector zelf.
Meerwaarde van ons toezicht.
Goed toezicht heeft zijn meerwaarde veelvuldig aangetoond. Denk aan de verbeterde normen voor consumptief krediet en de kwaliteit van hypotheekadvies. Maar ook aan de compensatie naar aanleiding van de Woekerpolisaffaire, het provisieverbod en het vrijwel volledig verdrijven van schadelijke flitskredieten.
Intussen wordt toezicht steeds complexer.
Technologische ontwikkelingen veranderen de financiële sector in rap tempo en creëren nieuwe risico’s. Denk aan concentratierisico’s, het risico op cyberaanvallen, vergrote afhankelijkheid van IT-systemen, het uitsluiten van kwetsbare groepen en onwenselijke producten zoals binaire opties, flitskrediet en crypto’s. Binnen toezicht krijgen dataspecialisten daarom een steeds groter rol. Ook wordt samenwerking met andere markttoezichthouders steeds belangrijker.
Omdat grenzen tussen de financiële sector en techsector steeds meer vervagen, ontwikkelt de AFM zich op langere termijn steeds meer richting een data- en IT-savvy toezichthouder.
Internationalisering
De financiële markten internationaliseren en daarop volgt meer regelgeving vanuit Europa. De flinke toename in het aantal wettelijke taken, vooral vanuit Europa, vraagt om steeds meer gespecialiseerde kennis. Om ons toezicht goed te kunnen uitvoeren, werken we zowel nationaal als internationaal veel samen met collega-toezichthouders. We pleiten voor meer internationale samenwerking, met op Europees niveau een sterke rol voor ESMA. In plaats van 27 EU-landen die allemaal zelf het wiel uitvinden, is het soms beter om één sterke Europese toezichthouder te hebben.
Daarnaast heeft brexit onze internationale rol groter gemaakt. Om de Europese markt te bedienen, heeft een flink aantal handelsplatformen, handelaren voor eigen rekening en financiële benchmark providers zich vanuit het Verenigd Koninkrijk in Nederland gevestigd. Ook heeft de gastermijnmarkt de overstap gemaakt en is de handel in emissierechten toegenomen. Wij houden er toezicht op dat zowel deze relatief nieuwe als de meer traditionele markten robuust en transparant blijven.
Verduurzaming
Verduurzaming is een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Bij duurzaamheid hebben we het over ecologische, sociale en governance-aspecten. Denk aan klimaat, mensenrechten en goed ondernemingsbestuur. De financiële sector moet van de wet goed in beeld brengen wat de duurzaamheidsrisico’s en impact van hun investeringen zijn en in hoeverre financiële producten duurzaam zijn. Ook moeten beursgenoteerde ondernemingen transparantie bieden over duurzaamheid in hun jaarverslagen. Voor de AFM betekent dit veel nieuwe toezichttaken en het stimuleren van de sector om hun belangrijke rol te vervullen. Hiervoor ontwikkelen wij handvatten en richtlijnen.
Wij zoeken de verbinding met onze stakeholders.
Wij willen goed uitleggen waarop wij onze beperkte middelen inzetten en waarom wij beslissingen wel of niet nemen. Dat is belangrijk om draagvlak voor toezicht – in de maatschappij én in de sector – te creëren, behouden en vergroten.
Dat betekent dat wij onze toezichtkosten inzichtelijk maken, een realistisch verwachtingspatroon scheppen en in gesprek blijven met alle relevante belanghebbenden. Aan die verbinding, met consumenten, financiële ondernemingen, maar ook de politiek, ontlenen wij immers onze legitimiteit.
Zo leggen wij uit waarom wij steeds meer middelen inzetten voor data- en gedragsanalyses. Net als de sector waarop wij toezicht houden, blijven wij ons voortdurend ontwikkelen en vernieuwen. Wij willen namelijk dat consumenten en bedrijven in een steeds complexere financiële context toch dezelfde vrijheid en veiligheid behouden. Dat betekent dat wij een stapje bij moeten zetten in het toezicht.
Wij leren daarom anders te denken, kijken, luisteren en bewegen. We vergaren en analyseren data, doorgronden geavanceerde systemen van financiële aanbieders, begrijpen de beperkingen van menselijk gedrag en werken intensiever samen met buitenlandse toezichthouders. Toezichthouden doen we dan ook niet meer alleen met economen en juristen, maar ook met data-analisten, IT-specialisten en gedragspsychologen.
Wij focussen op efficiënter toezicht.
Het speelveld van de financiële sector en van de AFM wordt complexer. Tussen 2025 en 2028 komen er meer dan 20 nieuwe wetgevingen bij. Dat vraagt veel van de sector om na te leven, en voor de AFM om toezicht op te houden. Het is ook belangrijk om te benadrukken dat de samenleving om steeds meer toezicht vraagt. De roep om overheidsingrijpen klinkt vaker en luider.
Binnen het kostenkader dat het Ministerie van Financiën voor ons vaststelt, zit altijd een taakstelling voor kostenreductie. We beheersen zoveel mogelijk onze kosten en ons toezicht wordt steeds gerichter en beter onderbouwd. Zo focussen wij, ondanks de enorme toename van wetgeving, altijd op efficiënt toezicht. Zodat consumenten en bedrijven zich even veilig op de financiële markten kunnen blijven bewegen.
Meer weten over onze focus de komende jaren?
Externe ontwikkelingen en nieuwe wetgeving sinds 2013
