Stabiele kapitaalmarkten en het risico van de IBOR-transitie
De IBOR-transitie in 1,5 minuut
IBOR?
Interbank Offered Rates (IBORs) vervullen een belangrijke rol in een goed functionerend financieel systeem. IBORs zijn een reeks referentierentes die worden gebaseerd op tarieven die banken elkaar in rekening brengen voor krediettransacties. Deze referentierentes worden op grote schaal gebruikt in financiële contracten, zoals bedrijfsleningen, derivaten en soms ook hypotheken.
Transitie?
Deze referentierentes waren in het verleden gevoelig voor manipulatie. En hoe groot de gevolgen kunnen zijn, werd duidelijk door het LIBOR-schandaal in 2012. Dat schandaal leidde tot een wereldwijd verlies aan vertrouwen in referentierentes en bracht ernstige schade toe aan de integriteit van mondiale financiële markten. Hoogste tijd voor verbeterde en nieuwe referentierentes dus.
Er zijn dan ook al nieuwe regels ingevoerd waar Europese referentierentes per 1 januari 2022 aan moeten voldoen: de zogenaamde EU benchmarkverordening. Nu is het zaak om daar goed op voorbereid te zijn.
De belangrijkste Europese referentierentes zijn EONIA en EURIBOR. Mede door de omvangrijke pensioensector kent Nederland een grote markt voor rentederivaten die verwijzen naar EONIA of EURIBOR.
EURIBOR wordt op dit moment hervormd en krijgt een nieuwe berekeningsmethode, zodat die referentierente aan de nieuwe eisen voldoet.
EONIA zal per 1 januari 2022 niet meer beschikbaar zijn. Daarom moeten financiële instellingen voor die datum overgaan op een nieuwe referentierente die door de Europese Centrale Bank wordt uitgegeven: de Euro Short-Term Rate, ofwel €STR. EONIA is per 2 oktober 2019 ook al gekoppeld aan €STR.
Er wordt dus vooruitgang geboekt. Maar als de transitie niet snel genoeg gaat, er een referentierente wegvalt of banksystemen en contracten niet juist of op tijd zijn aangepast, dan ontstaat een groot probleem.
Hoe groot is het probleem?
Wij zien verschillende financiële, operationele en juridische risico’s. En gezien de waarde die gemoeid is met contracten die refereren aan de verschillende referentierentes – en de systemen en modellen die erop gebouwd zijn – kan een problematische transitie leiden tot systeemrisico’s. Zo is het niet ondenkbaar dat onduidelijkheid over de juiste referentierente leidt tot liquiditeitsrisico’s waardoor financiële markten tijdelijk onder druk komen te staan.
Aan de slag dus voor een stabiel financieel systeem. Voor financiële instellingen is een goede en tijdige voorbereiding noodzakelijk. Gezien de omvang van het gebruik van de referentierentes vinden wij het belangrijk om te benadrukken dat klanten op tijd moeten worden geïnformeerd en contracten op een eerlijke en transparante wijze worden aangepast.