Interview
'Onder de motorkap is dit groter dan de invoering van de euro’
Marjolein de Jong-Knol werkt aan eerlijke IBOR-transitie
Marjolein de Jong-Knol vertegenwoordigt de voorzitter (ING) van de werkgroep ‘euro risk-free rates’. In deze werkgroep werken 81 marktpartijen, onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB), Europese Commissie (EC) en Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) aan aanbevelingen voor de transitie naar nieuwe Europese referentierentes.
Belangrijkste taak van de werkgroep: het vinden van een vervanger voor EONIA en een alternatief voor Euribor in het geval deze dreigt te verdwijnen. ‘We staan voor een megacomplex vraagstuk met in potentie grote maatschappelijke impact.’
Onlangs kon de werkgroep haar eerste grote succes vieren. Op 2 oktober om 8.00 uur ’s ochtends zag De Jong-Knol voor het eerst €STR op de schermen van Bloomberg verschijnen. Dit is een nieuwe door de ECB samengestelde referentierente die in een transitieperiode van twee jaar EONIA moet gaan vervangen.
Problematische schuldenlast
Vertrouwen
‘De oprichting van €STR was cruciaal. Er is zelfs beschuit met muisjes gegeten. Maar we zijn er nog lang niet. De overstap van EONIA naar €STR raakt vooral grote professionele partijen waar je van mag verwachten dat ze zich goed voorbereiden. De volgende stap is het vinden van een goed alternatief voor Euribor, dat veel meer is verstrengeld met de retailmarkt en waar in Europa bijvoorbeeld veel hypotheekcontracten aan zijn verbonden. Als dat niet netjes en op tijd gebeurt, raakt dat al snel het vertrouwen in de financiële sector. Vertrouwen dat we juist met eerlijkere en meer robuuste referentierentes willen verhogen.’
Binnenskamers wordt vaak gezegd dat de transitie naar nieuwe referentierentes groter is dan brexit en daar sluit De Jong-Knol zich graag bij aan. ‘Voor het brede publiek voelt dat natuurlijk niet zo, maar onder de motorkap van de financiële sector is dit heel groot, groter bijvoorbeeld dan de implementatie van de euro. Het moet ook eerlijk gebeuren. Dat maakt ons werk ook zo spannend. Onze aanbevelingen zijn juridisch niet bindend, dus moeten ze breed worden gedragen.’
'Dit is niet het moment om op je handen te zitten'
Olievlek
De Jong-Knol benadrukt dat de sector nu zelf ook aan zet is. ‘Dit is niet het moment om op je handen te zitten. Nu €STR is geïntroduceerd moeten markpartijen die gebruik maken van EONIA echt doorwerken om hun contracten en systemen op tijd aan te passen, maar bijvoorbeeld ook hun financial accounting en risk-management processen tegen het licht te houden. We zien gelukkig wel dat steeds meer kleinere partijen ook wakker zijn geschud. Het bewustzijn van de belangrijke taak die voor ons ligt verspreid zich als een olievlek.’
Daarin ziet De Jong-Knol ook een rol voor het toezicht. ‘Financiële instellingen moeten op tijd hun klanten informeren van de mogelijke gevolgen. Dat is hun zorgplicht en dus iets waar toezicht scherp op moet zijn. Daarnaast kunnen toezichthouders helpen bij het aan de markt duidelijk maken dat we hiermee echt op weg zijn naar een betere wereld. Op Europees niveau is die ondersteuning er van de ECB, ESMA en EC. Dat vind ik heel bijzonder. Ook de aandacht voor dit vraagstuk in Trendzicht is een mooie stap en heel belangrijk voor meer awareness op lokaal niveau in Nederland.’