Trendzicht in het kort
This video has been disabled until you accept marketing cookies.Manage your preferences here or directly accept targeting cookies
De coronapandemie hadden we niet voorzien in Trendzicht 2020, net zomin als een scenario waarin de economie in één kwartaal met negen procent zou krimpen. Bij Trendzicht 2021 past dan ook bescheidenheid. In Trendzicht 2021 streven we er vooral naar een overzicht te geven van redelijk overzienbare trends die de financiële sector en ons toezicht daarop in de komende jaren beïnvloeden. Ontwikkelingen waar je je op kunt voorbereiden. Als sector, consument en toezichthouder.
Lage rente
De lage rente zet winstgevendheid van banken en verzekeraars onder druk, leidt tot lagere beleggingsresultaten bij pensioenfondsen en draagt bij aan stijgende huizenprijzen. Ook creëert deze een zoektocht naar rendement die risico’s met zich meebrengt, zoals een onevenwichtig hoge waardering van risicovolle activa en de opkomst van malafide beleggingsaanbieders die gouden bergen beloven.
Digitalisering en verduurzaming
Een andere trend is de voortdurende digitalisering en daarmee de toenemende verweving van traditionele partijen met bedrijven die hun verdienmodel primair rondom dataverwerking hebben opgebouwd. Ook het stijgende maatschappelijk bewustzijn over verduurzaming krijgt steeds meer vat op de sector.
Coronacrisis en brexit
De coronacrisis doet ons beseffen dat weerbaarheid van huishoudens, bedrijven en financiële instellingen geen gegeven is. De zeer abrupte uitval van vraag en productie veroorzaakt door de corona-uitbraak en de net begonnen tweede golf verhogen de kwetsbaarheid van het systeem verder. Een harde brexit kan nog eens een extra klap geven.
Weerbaarheid versterken
De AFM heeft zich als doel gesteld om de financiële weerbaarheid en daarmee het duurzaam financieel welzijn in Nederland te versterken. In Trendzicht raken we een aantal thema’s aan waarbij werk aan de winkel is, soms op korte en soms op langere termijn
Vijf trends
In Trendzicht gaan we elk jaar dieper in op een drietal onderwerpen die de sector en ons toezicht raken. In Trendzicht 2021 zijn dat verantwoorde hypotheekverstrekking, concurrentie tussen beurzen en handelsplatformen binnen één Europese kapitaalmarkt en effecten van datagebruik op de financiële marktstructuur.
Verantwoorde hypotheekverstrekking
Huishoudens die een hypotheek afsluiten worden beschermd tegen restschuldrisico’s en betalingsrisico’s doordat een limiet wordt gesteld aan de hoogte van het maximaal te lenen bedrag. Een aantal trends vergroot de kans dat huishoudens in bepaalde situaties in de praktijk hogere hypothecaire kredietverplichtingen aangaan dan verantwoord is. De potentiële kwetsbaarheid van koopstarters in de huidige economische omgeving vergt daarbij bijzondere aandacht.
Concurrentie tussen beurzen en handelsplatformen binnen één Europese kapitaalmarkt
Mede door Europees beleid om tot een sterke marktstructuur voor effectenhandel te komen, veranderen beurzen van nationale monopolisten in internationaal concurrerende platformen. Herziening van de regelgeving (MiFID II) en toekomstig beleid moeten ervoor zorgdragen dat deze ontwikkeling niet ten koste gaat van liquiditeit en prijsvorming. Vanwege brexit hebben verschillende grote handelsplatformen gekozen voor een vestiging in Nederland, waardoor beleidsontwikkelingen op het terrein van de handelsinfrastructuur nog relevanter voor het toezicht van de AFM zijn dan voorheen.
Effecten van datagebruik op de financiële marktstructuur
Data wordt ook in de financiële sector een steeds belangrijkere productiefactor. Door klantdata te verrijken en te verbinden, krijgen financiële marktpartijen steeds meer inzicht in klantgedrag. De mogelijkheden voor deze ‘datakapitalisatie’ nemen toe doordat Europese regelgeving de toegankelijkheid van financiële data voor derden vergroot. Dit verandert zowel de manier waarop financiële instellingen zichzelf organiseren als de marktstructuur waarin zij opereren. Bigtechs en fintechs betreden de markt, waardoor nieuwe samenwerkingsverbanden, afhankelijkheden en daardoor operationele risico’s ontstaan.