Concurrentie tussen beurzen en handelsplatformen binnen één Europese kapitaalmarkt
De overname van de Italiaanse beurs door Euronext is het meest recente wapenfeit binnen een concurrentiestrijd tussen Europese beurzen die zo’n twintig jaar geleden begon. Het past in een Europese visie waarin beurzen en andere handelsplatformen voor aandelen en obligaties met elkaar concurreren, zonder dat dit ten koste gaat van liquiditeit en prijsvorming. Toch slagen de Europese regels daar maar deels in.
Huidige regels onder de loep
Europese beleidsmakers werken aan herziening van de regelgeving voor beurzen en effectenhandelaren. De huidige richtlijn, MiFID II, geldt sinds 2018. Met de richtlijn wil Europa er onder meer voor zorgen dat zo veel mogelijk aandelen en obligaties op handelsplatformen verhandeld worden, in plaats van bilateraal (ook wel: over-the-counter), en dat handelaren transparant zijn over hun effectenorders.
Meerdere platformen, één markt
Zo wil het eerlijke concurrentie bevorderen binnen één liquide, Europese kapitaalmarkt. In een liquide markt worden aandelen en obligaties snel en tegen lage kosten verhandeld en komt een goede aandelen- en obligatieprijs tot stand.
Concurrentievoordelen, maar risico op versnippering van handel
Concurrentie tussen handelsplatformen betekent dat een aandeel of obligatie op meerdere plaatsen verhandeld kan worden. De kosten van effectenhandel gaan daardoor omlaag. Bovendien leidt concurrentie tot innovatie die voordelen biedt aan beleggers. Toch kleven er mogelijke nadelen aan. Kopers en verkopers zien bij versnippering van effectenhandel mogelijk slechts een deel van de markt, waarbij meerdere prijzen voor hetzelfde aandeel kunnen ontstaan en zij niet alle beschikbare informatie hebben.
Transparantie beter, geen gecentraliseerde handel
Die versnippering kan voorkomen worden als er transparantie is over effectenorders op de verschillende platformen. MiFID II heeft hier duidelijk al aan bijgedragen (al is hier nog een stap te zetten). Minder succesvol is MiFID II in het vergroten van de rol van handelsplatformen ten opzichte van de bilaterale markt. Het aandeel effectenorders op handelsplatformen is namelijk niet toegenomen.
Volgende stap
De huidige regels zijn dus een stap in de goede richting, maar leiden nog niet tot de gewenste situatie, waarin concurrerende handelsplatformen samen zorgen voor één transparante, liquide kapitaalmarkt in Europa. We volgen de Europese beleidsontwikkelingen daarom op de voet. Daarbij maken we onze eigen voorstellen voor de aandelen- en obligatiemarkten kenbaar.
Brexit maakt deze ontwikkelingen nog relevanter voor het toezicht van de AFM. Verschillende grote handelsplatformen hebben namelijk gekozen voor een vestiging in Nederland, naast of in plaats van hun vestiging in het Verenigd Koninkrijk.