Effecten van datagebruik op de financiële marktstructuur
This video has been disabled until you accept marketing cookies.Manage your preferences here or directly accept targeting cookies
Digitale kansen, uitdagingen en risico’s
De groei van internet en het wereldwijde gebruik van smartphones en digitale diensten zorgen ervoor dat gebruikers een steeds grotere digitale voetafdruk achterlaten. We laten onze gegevens achter op socialemediaplatforms of op websites van webshops en de apps van banken en verzekeraars maken ons leven wel erg makkelijk.
De digitale gegevens die daardoor beschikbaar komen, zijn voor allerlei bedrijven nuttig en interessant. De data kunnen hen helpen meer inzicht te krijgen in bijvoorbeeld het gedrag van consumenten. Het genereren, verwerken en benutten van data, de digitale transformatie, wordt wel de vierde industriële revolutie genoemd. Het biedt voor de sector en de consument kansen, maar er zijn ook risico’s.
Technologische ontwikkelingen stimuleren data-uitwisseling
Technologische ontwikkelingen kunnen data grootschalig opslaan, analyseren en vervolgens breder benutten. De steeds verder moderniserende IT-infrastructuur maakt het ook makkelijker om elkaars data te gebruiken door middel van cloudservices en Application Programming Interfaces (API’s). Op die manier kunnen bedrijven data met elkaar verbinden en nieuwe verbanden ontdekken. Zo kunnen gebruikers op maat gesneden producten aangeboden krijgen en efficiënt worden geholpen.
Europese regelgeving: van gesloten naar open
Europa helpt daarbij een handje met regelgeving, door data open te laten stellen voor meerdere partijen. Dit stimuleert innovatie en concurrentie. Hierdoor kunnen namelijk ook bedrijven van buiten de financiële sector gebruikmaken van data en door innovatie met nieuwe diensten komen. Nu al worden platforms gebouwd waar financiële en niet-financiële diensten samenkomen.
Open banking, Banking-as-a-Service en platform banking zijn begrippen die rondom digitalisering en het openstellen van (bank)data vaak terugkeren. Kent u ze?
De rol van de bigtech
Ook bigtech-bedrijven als Google, Facebook, Apple en Alibaba zetten de stap naar financiële dienstverlening. Voordeel voor de bigtech is dat ze een groot klantenbestand hebben en beschikken over de analytische tools en de voorhoedetechnologieën, zoals cloud computing en kunstmatige intelligentie. Zij lopen voorop in het verwerken van klant- en transactiegegevens, het anticiperen op de behoeften van klanten en het beïnvloeden van hun gedrag.
Op maat gemaakte producten
Het in kaart brengen van ons gebruikersprofiel kan tot voordeel hebben dat we beter geholpen kunnen worden en producten aangeboden krijgen die precies op ons als persoon zijn toegesneden. Door de toenemende beschikbaarheid van gedetailleerde gegevens over klanten en hun gedrag hebben bedrijven nu de mogelijkheid om bijvoorbeeld hun prijzen voor financiële producten nauwkeuriger vast te stellen. Dat kan gunstig uitpakken voor de consument.
De keerzijde van de digitale medaille
Digitalisering kan er alleen ook toe leiden dat financiële dienstverleners inzicht krijgen in de gegevens van consumenten die al kwetsbaar zijn. In het uiterste geval kan het inschatten van risico’s bij bepaalde consumenten ertoe leiden dat deze onverzekerbaar worden. En hoewel digitalisering kan helpen bij het meer toegankelijk en transparant maken van de dienstverlening, kan het ook helpen bij het verhullen van bepaalde negatieve aspecten van een product.
Ook kunnen nieuwe manieren worden gevonden om via technologie misbruik te maken van menselijke zwaktes, zoals de beperkte aandachtspanne. Partijen kunnen hier bijvoorbeeld op inspelen bij de verkoop van een consumentenkrediet. En ook het gericht aanpassen van een prijs gaat gepaard met perverse prikkels. Denk aan het bepalen van de maximale betalingsbereidheid van consumenten, wat leidt tot een buitenproportionele prijs ten aanzien van het aangekochte product.
Samenwerking in het toezicht
Het over en weer gebruiken en uitwisselen van data vraagt om goede bescherming van die gegevens. Ondernemingen moeten voorkomen dat deze gegevens toegankelijk zijn voor kwaadwillenden of op straat komen te liggen. Ook is het belangrijk dat privacygevoelige gegevens op de juiste manier worden behandeld. Niet alleen de samenwerking tussen bedrijven zal door digitalisering en vrijgave van data steeds verder gaan, maar het is ook nodig dat de diverse toezichthouders samen de risico’s doorgronden en aanpakken.