Cijfers
Onze formele en informele maatregelen
Het aantal formele en informele maatregelen kan per jaar sterk wisselen. Bij formele maatregelen komt dat bijvoorbeeld door de complexiteit van de onderzoeken. Bij informele maatregelen is het aantal voor een groot deel afhankelijk van bepaalde thematische projecten in het betreffende jaar. Als hierbij bepaalde tekortkomingen naar voren komen, informeren wij de markt soms sectorbreed, wat kan leiden tot bijvoorbeeld een groot aantal norminformerende brieven.
Informele handhaving kan een logische eerste stap zijn bij het niet naleven van nieuwe regelgeving, om de nieuwe normen onder de aandacht te brengen. Ook kunnen we kiezen voor het opleggen van een enkele, grote boete voor een systematische niet-naleving - bijvoorbeeld een onvoldoende beheerste en integere bedrijfsvoering - in plaats van meerdere kleinere boetes.
Formele maatregelen sinds 2012
In 2023 wordt de stijging in het aantal formele maatregelen veroorzaakt door een flinke toename in het aantal openbare waarschuwingen. Er is de laatste jaren wel sprake van een dalende trend in het aantal formele maatregelen dat de AFM oplegt. Tot 2018 en afgezien van 2015 lag het aantal ieder jaar op of boven 80. Ook het aantal boetes daalde, maar veerde afgelopen jaren weer licht op. In de afgelopen jaren zijn in enkele dossiers meerdere boetes per dossier opgelegd, waardoor het totaal aantal boetes hoger uitviel.
In de aantallen komen geen voorgenomen formele maatregelen voor. Zo hebben we in 2023 9 keer een voornemen tot een last onder dwangsom verstuurd en 6 keer een voornemen tot een aanwijzing. We zien de laatste jaren dat ondernemingen na de ontvangst van een voorgenomen formele maatregel regelmatig direct opvolging daaraan geven, om te voorkomen dat de maatregel echt wordt opgelegd. Het definitief opleggen is dan niet meer nodig (noch mogelijk) om de overtreding te herstellen. Ook kan het zijn dat uit de zienswijze van de instelling blijkt dat geen sprake is van een overtreding. Verder speelt mogelijk ook de publicatie van formele maatregelen een rol, die voor elke opgelegde formele maatregel sinds 2016 verplicht is.
Informele maatregelen sinds 2019
Er worden relatief veel meer informele dan formele handhavingsinstrumenten ingezet. Zoals al benoemd, kan het aantal maatregelen per jaar wel sterk wisselen. Informele maatregelen kunnen niet worden gepubliceerd. Wel kan het zijn dat een maatregel op grond van de wet bij een andere toezichthouder moet worden gemeld.